Petra 't Hoen – Beleidsmedewerker Sociaal Domein & Dionne Bosmans – Uitvoerend Beleidsmedewerker Welzijn. Petra en Dionne zijn binnen de gemeente Voorne aan Zee verantwoordelijk voor het vrijwilligersbeleid en richten zich op de maatschappelijke impact van welzijn en zorg.
Omdat het huidige beleidsplan afloopt en er door de fusie een nieuwe koers nodig is, besloot de gemeente een kwalitatief onderzoek uit te voeren. We wilden niet alleen naar cijfers kijken, maar juist de verhalen achter vrijwilligerswerk ophalen – Petra
Kwalitatief onderzoek als basis
De gemeente zet zich actief in voor vrijwilligers via haar beleidsnota Vrijwilligersbeleid en actieplan. Dit gebeurt in samenwerking met welzijnsorganisaties en andere maatschappelijke partijen die met vrijwilligers werken. Dit onderzoek vormt de basis voor het nieuwe plan, waarbij inzichten van welzijnspartijen, organisaties die met vrijwilligers werken, vrijwilligers zelf en nog niet actieve vrijwilligers worden meegenomen.
De keuze voor kwalitatief onderzoek ontstond vanuit de behoefte om de waarde van vrijwilligerswerk beter zichtbaar te maken. Waar voorheen vooral naar harde cijfers werd gekeken, bood dit onderzoek inzicht in de ervaringen en behoeften van vrijwilligers.
Eerder onderzoek was al gedaan maar door dit onderzoek waar direct met vrijwilligers werd gesproken, kregen we een nog beter beeld van wat zij belangrijk vinden en waar ze tegenaan lopen. Sommige vrijwilligers voelden zich onvoldoende gewaardeerd, terwijl anderen juist behoefte hadden aan betere ondersteuning vanuit de gemeente. Zulke inzichten haal je niet uit cijfers, maar ze zijn wel cruciaal voor goed beleid – Dionne
Budget en uitdagingen
Binnen het welzijnsbeleid zijn er flinke uitdagingen, onder andere door de beperkte middelen. Minder budget voor preventie maakt het werk onzeker, maar het biedt ook kansen.
“Het dwingt ons om kritisch te kijken naar wat echt werkt en waar we op moeten inzetten. We willen er zijn voor kwetsbare groepen, maar we moeten ook accepteren dat we niet alles kunnen oplossen. Door slimmer samen te werken en inwoners meer te betrekken, benutten we de kracht van de samenleving,” zegt Dionne.
Van inzicht naar aanpak
Uit het onderzoek bleek dat een toegankelijk loket binnen de gemeente een belangrijke behoefte was. Daarom wordt gekeken om een centraal loket op te richten. Dit loket biedt een toegankelijke plek voor ondersteuning aan vrijwilligers en professionals.
“We merkten dat veel vrijwilligers niet goed wisten waar ze terecht konden met hun vragen. Sommigen waren op zoek naar informatie over regelingen, anderen zochten contact met andere vrijwilligers. Daarom wordt gekeken naar een centraal loket voor de juiste ondersteuning en dit verlaagt de drempel om hulp te vragen,” zegt Dionne.
Daarnaast is na het onderzoek gekeken naar flexibilisering van vrijwilligerswerk en hoe beter kan worden aangesloten bij specifieke doelgroepen, zoals jongeren en migranten. Ook samenwerkingspartners nemen deze inzichten mee in hun plannen.
Het belangrijkste is dat het gesprek is gestart. Vrijwilligerswerk verandert en wij moeten meebewegen. Dit onderzoek heeft geholpen om dat scherper op het netvlies te krijgen – Petra
Impact
Het onderzoek heeft al geleid tot een aantal belangrijke ontwikkelingen en wordt gebruikt als kapstok voor verdere verbeteringen:
- Meer inzicht in de behoeften van vrijwilligers, waardoor zij langer betrokken blijven en makkelijker geworven kunnen worden.
- Binnen de gemeente is er meer begrip voor de maatschappelijke impact van vrijwilligerswerk.
- Meer aandacht voor waardering en erkenning van vrijwilligers, wat zich vertaalt in concrete acties.
- Onderzoek voor het opzetten van een loket om vrijwilligers en organisaties sneller de juiste weg te laten vinden.
- Versterkte samenwerking met subsidiepartners, waarbij impactgerichte subsidies worden gestimuleerd.
De gemeente werkt nog aan het verbeteren van impactmetingen en heeft een model ontwikkeld om maatschappelijke opgaven en effecten beter inzichtelijk te maken.
We willen niet alleen naar kosten kijken, maar vooral naar de bredere impact van welzijn op de samenleving. Hoeveel besparen we met preventie? Hoeveel dragen vrijwilligers bij aan de sociale cohesie? Dat zijn de vragen die we structureel beter in beeld moeten brengen. Een ons welzijn scheelt een kilo zorg, dat wordt vaak vergeten – Petra
Samenwerking met Onderzoekshuis
Via de gemeente Nissewaard maakten Petra en Dionne kennis met de aanpak van Het Onderzoekshuis op het gebied van mantelzorgers. Dit leidde tot een vruchtbare samenwerking om de behoeften van vrijwilligers in kaart te brengen. De oplevering van het onderzoek, inclusief visuele samenvattingen en presentaties, werd als sterk ervaren.
We zochten een partij die echt de praktijk kon inbrengen, en dat is precies wat we kregen. Geen abstracte modellen, maar concrete inzichten waar we meteen iets mee konden. Het geeft ons handvatten om verder te bouwen – Dionne