drs. Nicolien Wirschell, Programmamanager aardgasvrij Pendrecht
We zijn heel blij met de twee bewonersondezoeken die Het Onderzoekshuis voor de gebiedsaanpak aardgasvrij Pendrecht heeft gedaan. We krijgen inzicht in de weerstanden, motivaties en behoeften van bewoners om van het gas af te gaan. De mensen uit Pendrecht gaven aan dat het allemaal zo nieuw was en dat ze willen horen, zien en ervaren wat het voor hun betekent. Ze kwamen zelf met de suggesties om in het winkelcentrum een informatiepunt te openen. Als resultaat is de Huiskamer aardgasvrij Pendrecht geopend aan Plein 1953. Bewoners kunnen hier advies vragen, alternatieven voor gas zien en deelnemen aan activiteiten die met de energietransitie te maken hebben, zoals koken op inductie.
Bekend met hoe ze het gedrag kan veranderen bij een groep mensen
Nicolien Wirschell is Programma-manager aardgasvrij bij de gemeente Rotterdam. Ze heeft jarenlange ervaring in kwalitatief behoefteonderzoek. Haar interesse in dit onderwerp begon toen ze haar opleiding volgde. Haar werk richt zich op het aardgasvrij maken van de Rotterdamse wijk Pendrecht.
“In de jaren 80 was social marketing nieuw en ik vond het meteen erg interessant. Door de lessen die ik volgde hierover viel bij mij het kwartje dat het om veel meer dan alleen methodieken gaat. Je wilt graag een goed inzicht krijgen in de onderliggende aspecten om tot een gewenst gedrag van je doelgroep te komen.”
Door bewonersonderzoek is de vooruitgang van de gemeente Rotterdam in een aardgasvrij Pendrecht een feit
Het eerste social marketingonderzoek waar Nicolien in haar huidige functie bij betrokken is geweest dateert uit 2019, het jaar dat de eerste bewonersbijeenkomsten werden georganiseerd om de wijk te informeren over wat aardgasvrij wonen betekent. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er aanzienlijke weerstand bestond onder de bewoners tegen de aardgasvrije aanpak. Zeker als het ging om betaalbaarheid, de keuze van deze wijk en de monopolypositie van een warmteleverancier.
Het bewonersonderzoek bracht waardevolle inzichten aan het licht over waarom mensen weerstand voelden tegen de overstap naar aardgasvrij wonen. Deze inzichten stelden ons in staat om doelgerichte maatregelen te nemen. Een voorbeeld hiervan was de sterke voorkeur van veel bewoners voor koken op gas. Veel mensen zijn het vanuit hun cultuur gewend om te koken op gas. Daarom hebben we in onze Huiskamer een grote keuken waar iedereen zelf kan uitproberen hoe een gerecht gekookt op inductie smaakt. Ook organiseren we daar kookworkshops. Bovendien begonnen bewoners in te zien dat koken op inductie veiliger was dan op gas en ze vertelden elkaar dat een inductie kookplaat zoveel makkelijker schoon te maken is.
Nicolien vertelt dat het onderzoek een duidelijke onderbouwing geeft om verdere besluitvorming op te baseren. Ook zijn er al concrete middelen ontwikkeld voor een aanpak.
Als vervolg op het onderzoek in 2019, volgde er in 2022 een vervolgonderzoek dat inging op de recente ontwikkelingen rondom de energietransitie in Pendrecht.
“Uit het tweede bewonersonderzoek bleek dat de weerstand minder was geworden dan in 2019. Bewoners wisten inmiddels wat de kosten op de korte termijn zouden worden en gaven aan het fijn te vinden dat ze in de tussenliggende jaren uitgebreid waren geïnformeerd. Verrassend resultaat uit het tweede onderzoek was dat bewoners het intentieformulier voor deelname aan stadsverwarming wel hadden ingevuld, maar nog niet hadden ingeleverd: ze dachten dat het wellicht op een later moment goedkoper zou worden om over te stappen. Dat is echter niet het geval. Met alle inflatie zal het in de toekomst alleen maar duurder worden. Dat aspect nemen we nu nadrukkelijk mee in de communicatie.
Het Onderzoekshuis
Nicolien geeft aan dat ze erg tevreden is over het werken met Het Onderzoekshuis.
“De communicatie, verslaglegging en rapportage vind ik heel praktisch en fijn. Het mooie van de rapporten is dat er gelijk handelingsperspectieven in staan, zodat je meteen in de praktijk aan de slag kunt. En dat doen we dan ook steeds.”