Sigrid Schuurman, programmamanager gfe+t
“Het eerste onderzoek heeft ons veel goede inzichten gegeven en het was heel praktisch. Met de uitkomsten konden wij meteen wat, zonder het te hoeven vertalen. Op basis hiervan hebben wij onze eerste set communicatiemiddelen aangescherpt en hier is het gfe startpakket uit voortgekomen.”
Sigrid Schuurmann is programmamanager gfe+t bij de afdeling Stadsbeheer van de Gemeente Rotterdam. Op dagelijkse basis houdt zij zich bezig met het in haar ogen noodzakelijke doel om groente-, fruit-, etensresten- en tuinafval (gfe+t) correct te scheiden. Dit doet zij niet alleen, maar samen met een team van projectleiders en een projectondersteuner. Zij ziet het scheiden van gfe+t als belangrijk, omdat nog ongeveer een derde van het Rotterdamse restafval uit gfe+t bestaat. In de Grondstoffennota (het beleid voor huishoudelijk afval) wordt gfe+t als afvalstroom genoemd waar nog veel winst mee te behalen is.
Winst behalen in Rotterdam met het scheiden van de afvalstroom gfe+t
“Ons doel is om alle laag- en hoogbouwbewoners in Rotterdam gfe+t te laten scheiden. Vooral het scheiden van groente-, fruit- en etensresten (gfe) in hoogbouw is nog een grote opgave en nieuw voor Rotterdammers. In totaal zijn dit in Rotterdam ruim 235.000 hoogbouwhuishoudens waarvan we op dit moment 22.000 huishoudens hebben bereikt. Er is een planning gemaakt voor de komende jaren en jaarlijks hopen wij rond de 30.000 huishoudens te bereiken met onze boodschap.”
De kracht van social marketing
Voordat Sigrid in aanraking kwam met social marketing, is er gebruik gemaakt van andere methodieken om interne werkprocessen te ondersteunen. Een voorbeeld is het programma VANG-huishoudelijk afval. Dit was een landelijk onderzoek rondom gfe scheiden in hoogbouw vanuit Rijkswaterstaat en de branchevereniging, waar Rotterdam in 2018 met een pilot aan heeft meegedaan. Bij de start van het implementeren van gfe scheiden in Rotterdam, werd zij door collega’s gewezen op de kracht van social marketing.
“Gemeenten zijn het niet gewend om intensief onderzoek bij processen in te zetten. Interactie en evaluatie zijn wij niet gewend. Toen social marketing werd voorgesteld waren mijn collega’s en ik hier heel nieuwsgierig naar. En zoals je nu ziet, enkele jaren later, heeft social marketing de basis gevormd voor de beslissingen die wij hebben gemaakt met gfe+t. Met dit onderzoek konden wij aannames filteren, beslissingen onderbouwen en tegelijkertijd rekening houden met onze doelgroep.”
In de praktijk
Uit het eerdere onderzoek bleek dat het introduceren van een aanrechtbakje, bedoeld voor het scheiden van groente-, fruit- en etensresten (gfe) binnenshuis, een effectief middel is om bewoners tot scheiden te stimuleren. Het eerste social marketingonderzoek heeft in het algemeen inzicht gegeven op de houding en behoeften van Rotterdammers ten aanzien van het scheiden van gfe-afval en het gebruik van het aanrechtbakje. Hieruit is gebleken hoe de communicatie het beste ingericht kon worden en welke aanpassingen nodig waren.
Uit dit eerste onderzoek is het startpakket ontworpen. Dit startpakket is vervolgens in een tweede onderzoek bij bewoners getest, om de meningen over het pakket op te halen en te definiëren wat bewoners nog missen.
“Hier kwamen wederom inzichten uit, zo bleek dat de behoefte lag bij hele andere aanrechtbakjes. Zo wilden bewoners liever een dicht bakje dan een open bakje en moest de grootte aangepast worden. Dit hebben we veranderd en we hebben nieuwe communicatiemiddelen gemaakt, zoals filmpjes en posters.”
In het derde onderzoek is geëvalueerd hoe de bewoners het uiteindelijke startpakket na de aanpassingen hebben ervaren. Sigrid geeft aan deze feedback mee te nemen in de volgende wijken van Rotterdam waar bewoners nog gemotiveerd moeten worden tot het scheiden van gfe+t.
Toekomstplannen
Voor in de toekomst wil Sigrid graag voortbouwen op de inzichten die uit de vorige onderzoeken zijn gebleken. Zo is er naar voren gekomen dat bewoners behoefte hebben aan lokale voorbeelden. Hoe gfe+t afval in hun wijk wordt verwerkt en willen zij willen zien hoe hun buren het gfe afval scheiden. Sigrid geeft aan dat zij het liefst doorgaand social marketingonderzoek zou uitvoeren, omdat de behoefte van de doelgroep continu verandert.
“Je kan bij Rotterdamse bewoners wel beginnen over gfe+t, maar mensen zijn vaak met hele andere zaken bezig. Toch zien wij door de inzichten uit de onderzoeken mee te nemen bij het aanscherpen van de (communicatie)middelen, dat een grote groep bewoners nu veel bewuster met het scheiden van afval omgaat.”