Als onderzoekers bij Het Onderzoekshuis hebben we door de jaren heen de kracht van luisteren naar je doelgroep ervaren. Het is een uitdaging die we allemaal wel eens hebben meegemaakt: je deelt iets, maar het voelt alsof de ander niet echt luistert. Of misschien ben je zelf degene die niet helemaal oplet.
Vaak komt dit doordat mensen de neiging hebben om in te vullen wat jij bedoelt, zonder het werkelijk te begrijpen. Wij hebben geleerd dat dit leidt tot gemiste kansen op echte verbinding.
Om die diepgaande verbinding te maken, is het van belang om de tijd en moeite te nemen om oprecht te luisteren en de beleving van de ander te respecteren. Bij Het Onderzoekshuis richten we ons dan ook op de waarheid van de doelgroep, hun werkelijke ervaringen, ook wel de subjectieve beleving genoemd. Door onze aannames los te laten en open te staan voor wat zij te zeggen hebben, kunnen we inzichten verkrijgen die ons in staat stellen om betere, meer gerichte aanpakken te ontwikkelen.
Wat je kunt bereiken als je gevoelens van anderen begrijpt
We hebben geleerd dat het loslaten van aannames en bestaande beelden over een doelgroep, vooral in relatie tot maatschappelijke vraagstukken, belangrijk is om een diepgaand inzicht te krijgen in hun emoties en gevoelens. Dit helpt ons vooroordelen te vermijden en ons te richten op individuele ervaringen, wat uiteindelijk leidt tot een genuanceerder beeld.
Hierdoor kunnen we beter begrijpen wat de doelgroep werkelijk nodig heeft, wat ons weer in staat stelt om beleid, interventies of communicatie-uitingen te ontwikkelen die echt aansluiten bij hun behoeften en verwachtingen.
Verdiepende gesprekken
Een praktijkvoorbeeld dat illustreert hoe wij dit aanpakken, is ons onderzoek naar het verhogen van de meldingsbereidheid in een specifieke wijk. Deze wijk werd geconfronteerd met frequente incidenten die het veiligheidsgevoel van de bewoners beïnvloedden. Ondanks dat de bewoners zich bewust waren van deze incidenten, bleek hun meldingsbereidheid laag.
Hieruit bleek dat kennis over incidenten niet automatisch leidt tot gedragsverandering, waardoor verdiepend onderzoek noodzakelijk was. We onderzochten de barrières die bewoners ervaren bij het melden van incidenten. Hiervoor bezochten we de betreffende wijk en gingen in gesprek met de bewoners.
Verschillende barrières om niet te melden
Tijdens ons onderzoek kwamen verschillende barrières naar voren die het melden van incidenten en het veiligheidsgevoel beïnvloeden:
- Angst voor persoonlijke veiligheid: Veel bewoners zijn bang dat hun persoonlijke gegevens bekend worden na het maken van een melding, wat hun eigen veiligheid of die van hun omgeving in gevaar kan brengen.
- Multiproblematiek binnen gezinnen: Bij veel bewoners spelen problemen zoals schulden, werkloosheid, taalbarrières en het balanceren van meerdere verantwoordelijkheden. Dit maakt dat melden vaak niet top of mind is. Volgens de piramide van Maslow moeten deze bewoners eerst hun basisbehoeften vervullen voordat ze kunnen bijdragen aan het veiligheidsgevoel in hun wijk.
- Angst voor instanties: De angst om opgemerkt te worden door instanties zoals de gemeente, de politie, of jeugdwerkers is groot. Dit komt voort uit zorgen over mogelijke gevolgen, zoals het uit huis plaatsen van kinderen of het stopzetten van uitkeringen, zoals we hebben gezien in de toeslagenaffaire.
Inzetten op motivatie helpt
Hoewel gedragsverandering bij maatschappelijke thema’s vaak langzaam gaat, weten wij uit ervaring dat het niet onmogelijk is. Door te focussen op de motivaties van de doelgroep kunnen we stappen vooruit zetten, hoe klein ook.
Inzetten op barrières helpt ook
In ons werk hebben we geleerd dat barrières kleiner gemaakt kunnen worden of zelfs weggenomen, en dat motivaties juist versterkt kunnen worden. Vaak is het een combinatie van beiden.
Zo ontdekten we dat bewoners extra alert zijn als het gaat om de veiligheid van kinderen. Dit bleek een belangrijke motivatie te zijn om onveilige situaties te melden. Hier lag dus een duidelijke kans.
We hebben ervaren dat emotionele verbinding diepgaande inzichten biedt. Dit stelt ons in staat om oplossingen te ontwikkelen die niet alleen de oppervlakte raken, maar ook op een dieper niveau resoneren met de behoeften en emoties van de doelgroep. Met deze inzichten ben je in staat om een doelgroep te raken.
Inzichten die te gebruiken zijn voor diverse doeleinden
- Het begrijpen van maatschappelijke vraagstukken
- Het evalueren en ontwikkelen van beleid
- Het vormgeven van programma’s en interventies
- Effectieve communicatie
Gratis sparsessie
Herken jij in jouw werk situaties waarin beter luisteren naar je doelgroep(en) rondom een maatschappelijk vraagstuk nieuwe kansen of betere resultaten zou kunnen opleveren en wil je hierover vrijblijvend sparren?
Ik denk graag met je mee. Mijn gegevens zijn: Ida Kersseboom: 06-24557911 of ida@onderzoekshuis.nl