Nienke Riemersma, Stadsmarinier Bloemhof
“Redeneren vanuit de doelgroep is iets wat bij de gemeente niet vanzelfsprekend is. Social marketing doet niet onderzoek óver de doelgroep, maar samen mét de doelgroep.”
Nienke Riemersma is sinds 2016 werkzaam als stadsmarinier High Impact Crime (HIC) en sinds juni 2019 ook voor het onderwerp Excessief geweld bij de gemeente Rotterdam. High Impact Crimes bestaan uit woninginbraken, overvallen en straatroven. Haar werkgebied is de stad Rotterdam. Volgens Nienke is het belangrijk dat zij met haar functie zowel een verschil kan maken voor daders én slachtoffers van overvallen. Een goede samenwerking met lokale partners in een gebied is van essentieel belang om veiligheid op lange termijn te waarborgen.
“Als stadsmarinier ben je continu bezig met het aanjagen en verbinden. Dit werk doe ik voor de bewoners van Rotterdam. Ik wil hen helpen om te voorkomen dat bewoners slachtoffer worden van een HIC delict, of dat bewoners dader worden van een dergelijk delict.”
De kracht van social marketing
Nienke geeft aan dat de technieken van social marketing reeds werden toegepast toen zij de functie als stadsmarinier betrad. Tijdens haar werkzaamheden heeft zij een duidelijker beeld gekregen van social marketing en de mogelijkheden die deze manier van onderzoeken biedt. Ze geeft aan dat zij heeft gezien dat men social marketing kan inzetten voor een breed scala aan onderwerpen, waaronder het thema veiligheid. Social marketing heeft haar geleerd dat het belangrijk is om vanuit de doelgroep te kijken. In 2018 heeft zij een social marketing onderzoek laten uitvoeren waarin de belevingswereld van (potentiële) daders van ‘hit en run’ overvallen in kaart gebracht is, met als doel te komen tot inzichten die de integrale aanpak kunnen verstevigen.
In de praktijk
De aanleiding van het onderzoek was het toenemende aantal overvallen op onder andere maaltijdbezorgers in Rotterdam, waarbij de wens was om te kijken naar nieuwe inzichten en mogelijkheden om de aanpak te verbeteren. Wat doen we al, maar ook wat zien we over het hoofd? Het onderzoek had als doel om te voorkomen dat er opnieuw delicten worden gepleegd onder de steeds jongere doelgroep.
Aan de hand van de technieken van social marketing zijn de drijfveren en behoeften van de doelgroep achterhaald. In het onderzoek is onderscheid gemaakt tussen twee doelgroepen, te weten een preventieve groep en een groep veroordeelde daders, waarbij de veroordeelde daders ‘hit en run’ delicten hebben gepleegd. Dit zijn delicten waar geen grote buit aan ten grondslag ligt, maar waar wel altijd geweld mee gepaard gaat. De jongeren die delicten zoals overvallen, woninginbraken of straatroof plegen worden “HIT-ers” genoemd.
“Aan de hand van social marketing wilden wij met de doelgroep in gesprek gaan en achterhalen waarom ze doen wat ze doen. Elke hit en run dader heeft andere beweegredenen, maar is er een rode lijn te vinden waar we wel wat mee zouden kunnen? Aan de hand van social marketing wilden wij achterhalen waarom ze doen wat ze doen. Dit onderzoek heeft inzicht gegeven in die beweegredenen.”
Uit het onderzoek is gebleken dat jonge daders ‘hit en run’ delicten niet plegen voor het geld, maar dat het hen juist gaat om erkenning en het gevoel dat zij ergens bij horen. Hiernaast is gebleken dat drugshandel al vanaf jonge leeftijd een rode draad vormt binnen de belevingswereld van jongeren. Uit het social marketing onderzoek is gebleken dat de inzet van ervaringsdeskundigen en rolmodellen essentieel is om gedragsverandering te realiseren, in plaats van het inzetten op traditionele campagnes. In samenwerking met relevante partners, zoals de politie, gemeente en reclassering, is bepaald dat er een kans ligt om de inzet van ervaringsdeskundigen binnen de aanpak te integreren. Zo ontstaat er meer begrip voor de leefwereld van jongeren en wordt de kans kleiner dat zij niet in herhaling vallen.
Toekomstplannen
In de toekomst wil Nienke zich gaan verdiepen in de rol van ouders met betrekking tot delicten die jongeren plegen. Zij is benieuwd naar de rol van ouders en hoe ouders betrokken kunnen worden om gedragsverandering onder jongeren te realiseren.
“De conclusie dat er een kans ligt bij de ouders was een interessant haakje uit het onderzoek, waar wij ons in de toekomst graag nog op focussen. Ons plan is toekomstige trajecten aan te passen met social marketing in het achterhoofd.”